ارز ديجيتال پولكادات (Polkadot) از نظر ماركت كپ جزو برترين‌ها است. اما رمز ارز و بلاك چين دات (Dot) چه كاربرد و ويژگي‌هايي دارند؟
برخلاف بيت كوين، كاربرد بخش قابل توجهي از پروژههاي كريپتوكارنسي صرفا مبادله مالي نيست و ارز ديجيتال، بخشي از يك پلتفرم كاربردي به شمار مي‌رود. اين طرح‌ها با هدف برطرف كردن مشكلات دنياي واقعي با استفاده از فناوري بلاك چين پياده‌سازي شده و ارز ديجيتال اختصاصي خود را دارند. همچنين اگرچه نخستين رمز ارز دنيا، آرزوي انسان براي ديجيتالي كردن پول را تبديل به واقعيت كرد، اما نمي‌توان از محدوديت‌هاي آن چشم‌پوشي كرد. آلت كوين‌ها نظير پولكادات يا دات با هدف از ميان بردن اين مشكلات و ارائه يك سري قابليت‌هاي اضافي خلق شدند.
مقدمه
اگرچه خلق اولين نسل بلاك چين به دهه 1990 ميلادي برمي‌گردد، اما تا زمان ظهور بيت كوين اين فناوري شناخته شده نبود و كاربردي نداشت. تكنولوژي نام برده حقيقتا بي‌نظير، نوآورانه و كاربردي است، اما هنوز، با گذشت 12 سال از ظهور بيت كوين، مشكلات و محدوديت‌هايي اساسي دارد. به عنوان نمونه سيستم‌هاي مبتني بر BlockChain قادر به تعامل با يكديگر نيستند. به خاطر عدم امكان تبادل داده در پي اين محدوديت، هنوز امكان ساخت سرويس‌ها و اپليكيشن‌هاي بسيار قدرتمند با استفاده از فناوري مورد بحث ميسر نيست.
در گذشته، توسعه‌دهندگان تلاش‌هايي براي برقراري ارتباط بين بلاك چين‌ها داشته و به موفقيت‌هايي نيز دست پيدا كرده‌اند. به اين ترتيب، زنجيره A و B قادر به كار با يكديگر شدند. با اين حال، متصل كردن چند صد يا شايد چند هزار بلاك چين به يكديگر هنوز يك معضل اساسي است و به يك راه حل فوري نياز دارد. تيم توسعه مخصوص پروژه پولكادات در كنار اعضاي بنياد وب 3، معتقد است يك راهكار بي‌نظير براي رفع اين مشكلات طي چند سال پيش رو خلق خواهد شد.
پولكادات با بيشتر ايده‌هاي مبتني بر بلاك چين از يك ديدگاه متفاوت است؛ اغلب آن‌ها براي حل يك مشكل در دنياي واقعي خلق مي‌شوند، اما هدف از ايجاد پلتفرم Polkadot برطرف كردن ايرادات مهم خود بلاك چين بوده است. به ادعاي وب سايت رسمي آن، polkadot.network، اين يك تكنولوژي چند زنجيره‌اي (مالتي چين) غير يكنواخت به شمار مي‌رود. پلتفرم ارز ديجيتال Dot طراحي شد تا مشكلاتي كه از كاربرد بلاك چين در سطح وسيع، براي مسائل دنياي واقعي، جلوگيري مي‌كنند، از بين بروند. فناوري زيربنايي ارزهاي رمزنگاري شده، BlockChain، داراي دو ايراد اساسي است و آن‌ها در پولكادات هدف قرار گرفته‌اند:
- مقياس‌پذيري: به طور ساده، منظور از اين ويژگي، توانايي براي پاسخ دادن به نيازها در صورت بالا رفتن تقاضا است. يك شبكه مقياس‌پذير بايد بتواند در صورت افزايش درخواست‌هاي كاربران، همچنان بدون مشكل به آن‌ها سرويس بدهد. متاسفانه اغلب نتورك‌هاي بلاك چيني تعداد بسيار كمي تراكنش را در هر ثانيه، در محيط غير متمركز خود، پردازش مي‌كنند. پردازش تراكنش‌ها اكنون در گره‌ها به شكل يك به يك صورت مي‌گيرد. اين شبيه گلوگاهي است كه از بررسي و تاييد حجم زيادي معامله جلوگيري خواهد كرد. پولكادات در پي رفع آن است. به عنوان نمونه در شبكه بيت كوين، محبوب‌ترين و پراستفاده‌ترين رمز ارز دنيا، طي ماه دسامبر 2020 به طور متوسط در هر ثانيه فقط 4 تراكنش تاييد شد. اين تعداد براي سيستم‌هاي بانكي عادي حدود 16 هزار عدد در هر ثانيه است!
- انزوا: نتورك‌هاي مبتني بر فناوري بلاك چين متاسفانه گسسته و مستقل عمل مي‌كنند. آن‌ها با يكديگر فاقد ارتباط بوده و قابليت همكاري ميانشان ميسر نيست.
تكنولوژي BlockChain امكان ايجاد سيستم‌هايي غير متمركز را فراهم كرد. براي برخي كاربردها، اين نحوه پياده‌سازي بي‌نظير است. با اين حال نمي‌توان از مشكلات عدم تمركز در نتورك‌هاي اين چنيني چشم‌پوشي كرد. ارز ديجيتال پولكادات و بلاك چين آن در تلاش براي براي كنار زدن اين محدوديت‌ها است؛ Polkadot خود را به عنوان نسل بعدي پروتكل بلاك چين معرفي كرده و قادر است با اتصال چندين زنجيره تخصصي به يكديگر، يك شبكه عظيم و جهاني ايجاد كند.
همانندخريد ترون، در پولكادات نيز تمركز خاصي روي ايجاد زيرساخت‌هاي ضروري نسل سوم وب (Web 3.0) قرار دارد. شبيه اغلب طرح‌هاي مبتني بر تكنولوژي بلاك چين، هدف در اينجا غير متمركز كردن يك ساختار و موجوديت كنوني است؛ Polkadot تصميم دارد انحصار اينترنت را از دست شركت‌هاي بزرگي نظير گوگل و فيس بوك بيرون آورده و به كاربران عادي، قدرت بيشتري بدهد.
پيش از پرداختن به بقيه مطلب، بايد به نكته مهمي توجه كنيد. پولكادات نام بلاك چين و شبكه مورد بحث ما است. در اينجا، يك ارز ديجيتال (توكن) اختصاصي با نام دات وجود دارد. با اين حال، ممكن است در برخي قسمت‌هاي مطلب از اين دو اسم به جاي يكديگر استفاده كنيم.
پولكادات (Polkadot) چيست؟
پولكادات خود را يك پروتكل منبع باز براي همه تعريف مي‌كند. به ادعاي سازنده، اين گام بعدي در تكامل فناوري بلاك چين است. تيم توسعه‌دهنده تمركزش را روي امنيت، مقياس‌پذيري و نوآوري منعطف كرده است. به اين منظور، لازم است زيرساخت‌هاي لازم ايجاد شوند به اين ترتيب نه تنها امكان حمايت از ايده‌ها و مفاهيم جديد فراهم خواهد شد، بلكه از حصول قابليت همكاري مناسب نيز اطمينان پيدا مي‌كنيم.
يك بلاك چين جداگانه در اكوسيستم Polkadot پاراچين (Parachain) يا زنجيره موازي (بلاك چين موازي) نام دارد. نام BlockChain اصلي در اينجا ريلي چين (Relay Chain) است. ايده اين است كه زنجيرههاي موازي و زنجيره رله، همواره مي‌توانند به راحتي به تبادل اطلاعات بپردازند. مي‌توان آن‌ها را به شاردهاي جداگانه در اكوسيستم اتريوم 2.0 تشبيه كرد.
هر توسعه‌دهنده، شركت يا نفر قادر است با بهره بردن از Substrate، يك فريم ورك براي ساخت رمز ارزها و سيستم‌هاي غير متمركز، پاراچين سفارشي خود را ايجاد كند. به محض اتصال يك زنجيره موازي به شبكه پولكادات ، با ساير مواردي كه پيشتر به آن متصل شده‌اند قادر به برقراري تعامل خواهد بود. به لطف اين طراحي، ساحت اپليكيشن‌ها، محصولات و سرويس‌هاي كراس چين بسيار راحت‌تر مي‌شود. انتقال بين بلاك چيني (كراس بلاك چين) داده يا دارايي، پيش از اين در مقياس بزرگ امكان‌پذير نبود.
ايمن‌سازي و اعتبارسنجي ديتا بين زنجيرههاي موازي مختلف از طريق اعتبارسنج‌هاي شبكه پولكادات صورت مي‌گيرد. يك مجموعه كوچك از اين وليديتورها مي‌توانند امنيت چندين پاراچين را تامين كنند. يكي ديگر از وظايف آن‌ها، اطمينان از امكان انتشار تراكنش‌ها بين تعدادي بلاك چين موازي است، بلكه مشكل مقياس‌پذيري بهبود پيدا كند.
ساختار پولكادات
براي پي بردن به نحوه رفع دو ايراد مهم بلاك چين توسط Polkadot، بد نيست نگاهي به ساختار اين پلتفرم داشته باشيم. در وايت پيپر پولكادات سه اصطلاح مهم وجود دارند كه به هسته اين سيستم اشاره مي‌كنند:
- زنجيره رله (The Relay Chain): اين زنجيره اصلي دات به شمار مي‌رود و همه بلاك چين‌هاي جداگانه به آن متصل مي‌شوند.
- زنجيرههاي موازي (The Parachain): اين بلاك چين‌هاي جداگانه و منحصربه‌فرد، از طريق شبكه پولكادات به طور موازي اجرا مي‌شوند.
- زنجيره پل (The Bridge Chain): اين زنجيره ايجاد شد تا اتصال بلاك چين‌هايي كه از پروتكل‌هاي گاورننس پولكادات استفاده نمي‌كنند را فراهم كند.
بر اساس توضيحات مربوط به سه بخش اصلي پلتفرم، احتمالا به يك ديد سطح بالا درباره نحوه عملكرد Polkadot دست پيدا كرده‌ايد. اتصال به زنجيره رله، مسئله قابليت همكاري را با استفاده از قراردادهاي هوشمند آن برطرف مي‌كند. به اين ترتيب اطمينان حاصل خواهد شد تمامي تراكنش‌هاي بين زنجيرههاي جداگانه، به طور صحيح انجام شده‌اند. زنجيرههاي موازي پولكادات، به وسيله پردازش موازي تراكنش‌ها، ايراد مربوط به مقياس‌پذيري را برطرف مي‌كنند.
يكي ديگر از ايده‌هاي پشت پروژه ارز ديجيتال دات بحث امنيت مشترك است. در اينجا منابع امنيتي تجميع مي‌شوند. به اين ترتيب، هر يك از زنجيرههاي منحصربه‌فرد و جداگانه مجبور به پياده‌سازي تكنيك‌هاي امنيتي نيست و مي‌تواند از امنيت جمعي بهره ببرد. در مبحث امنيت جمعي، به خطر افتادن يكي از بخش‌هاي سيستم، به معني بروز مشكل براي تمامي آن‌ها است.
پروتكل‌هاي حاكميت (Governance Protocols)
در پولكادات يك پروتكل اثبات سهام (Proof Of Stake) پياده‌سازي شده است. در اينجا اعتبارسنج‌ها (Validator) امنيت زنجيره رله را به وسيله استيكينگ ارز ديجيتال دات تامين مي‌كنند. آن‌ها به اين ترتيب با ساير اعتبارسنج‌ها به اجماع رسيده و توافق كسب مي‌كنند. يكي ديگر از اعمال آن‌ها، اعتبارسنجي اثبات‌ها از تلفيق‌كننده‌ها (Collator) است. وظيفه تلفيق‌كننده‌ها نگهداري از زنجيرههاي موازي است. اين كار به وسيله جمع‌آوري تراكنش‌هاي مربوط به اين زنجيره‌ها از كاربران و ايجاد اثبات‌هاي تغيير حالت به منظور ارائه به اعتبارسنج‌هاي پولكادات، انجام مي‌شود.
دو نقش ديگر به نام‌هاي نامزدكننده (Nominator) و ماهي‌گير (Fisherman) نيز در پلتفرم Polkadot وجود دارند. نامزدكننده‌ها، همانطور كه از اسمشان پيداست، اعتبارسنج‌هاي خوب را انتخاب كرده و رمز ارزهاي دات را استيك مي‌كنند. با اين كار امنيت زنجيره رله چند برابر خواهد شد. ماهي‌گيران مرز نهايي امنيت به شمار مي‌روند. آن‌ها نتورك را مانيتور كرده و رفتارهاي بد را به اعتبارسنج‌ها به اثبات مي‌رسانند.
در نظر داشته باشيد پروتكل اثبات سهام، مقابل اثبات كار (Proof of Work) قرار مي‌گيرد. در مورد دوم با ماينرها سر و كار داريم كه به وسيله تخصيص قدرت پردازشي خود به حل يك سري پازل پيچيده (هشينگ بلاك‌هاي حاوي تراكنش‌ها)، امنيت را تامين مي‌كنند. بهترين نمونه براي نتورك‌هاي اين چنيني، بيت كوين محسوب مي‌شود. در نتورك‌هاي مبتني بر روش اثبات سهام نظير پولكادات وليديتورها (اعتبارسنج‌ها) جايگزين ماينرها (استخراج‌كنندگان) شده‌اند.
نمونه‌هايي از كاربرد پولكادات
پولكادات به نحوي طراحي شد كه يك ساختار شسته رفته داشته باشد! بيشتر پيچيدگي‌هاي مربوط به اين شبكه در سطح ميان افزار برطرف شده‌اند. با وجود گذشت مدتي از راه‌اندازي و شروع به كار، اين پلتفرم بزرگ هنوز به بلوغ نرسيده است، به همين دليل نمي‌توان اكنون كاربردهايش را به طور روشن مشخص كرد. با اين حال، بر اساس وايت پيپر ارز ديجيتال Dot، نمونه‌هايي از كاربرد آن را بررسي مي‌كنيم.
- يك پروژه بلاك چيني نيازمند جمع‌آوري ارز ديجيتال اتريوم (به عنوان سرمايه) است، اما قبل از قبول اين رمز ارز، به تاييد يك زنجيره بانك خصوصي نياز دارد.
- همانند مورد بالا، يك پردازشگر و تاييد‌كننده پرداخت ممكن است قبل از قبول پرداخت با استفاده از بيت كوين، به همان نوع تاييد نياز پيدا كند.
- يك زنجيره موازي متعلق به صرافي غير متمركز، با استفاده از اثبات دانايي صفر از زنجيره موازي زد كش، سپرده‌گذاري با بيت كوين را امكان‌پذير مي‌كند.
- پولكادات در اينترنت اشيا كاربرد گسترده‌اي دارد. فرض كنيد يك طوفان در راه است. اوراكل هوا اين موضوع را تاييد كرده و اوراكل‌هاي IOT خرابي را تصديق مي‌كنند. سپس زنجيره مربوط به بيمه اقدام به پرداخت هزينه‌ها خواهد كرد.
مزاياي Polkadot
دلايل زيادي براي ترغيب توسعه‌دهندگان به منظور بررسي اكوسيستم پولكادات وجود دارند. به خاطر ماهيت محدود بلاك چين‌هاي كنوني، واضح است هنوز يك سري مشكل اساسي نظير مقياس‌پذيري، امكان سفارشي‌سازي، قابليت همكاري، طرز حاكميت و قابليت ارتقا برطرف نشده‌اند.
در بحث مقياس‌پذيري، پولكادات تمام الزامات را برآورده مي‌كند؛ Polkadot در نقش يك نتورك مالتي چين عمل مي‌كند، شبكه‌اي كه به جاي يك بلاك چين، از چند مورد تشكيل شده و تمامي آن‌ها موازي يكديگر مشغول فعاليت هستند. به اين ترتيب، بزرگترين مشكل بر سر راه گسترش كاربرد BlockChain، يعني مقياس‌پذيري ضعيف، رفع خواهد شد. پردازش موازي پيشرفت بسيار بزرگي است و مسير را براي تكامل بلاك چين و افزايش مقبوليت آن هموار مي‌كند.
آن دسته از افراد، تيم‌ها و شركت‌هاي دوست‌دار سفارشي‌سازي سيستم‌هاي بلاك چيني، مي‌توانند از يك سري ويژگي‌هاي ديگر پولكادات بهره‌مند شوند. نمي‌توان يك زيرساخت (ثابت) مبتني بر اين فناوري را براي همه مناسب دانست، چرا كه هر پروژه داراي نيازها و اهداف متفاوتي است. پولكادات به توسعه‌دهندگان اجازه مي‌دهد زنجيرههاي خود را براي كاربردهاي خاص مورد نظرشان سفارشي و بهينه كنند. به لطف استفاده از فريم ورك Substrate، سازندگان قادر به سازگار كردن بلاك چين‌هاي جداگانه با نيازهاي پروژه خواهند بود.
در بحث قابليت تعامل، ايجاد بستر اشتراك‌گذاري يكپارچه ديتا بين پروژه‌ها و اپليكيشن‌هاي مختلف فاكتور بسيار مهمي است. البته بايد ديد در دراز مدت، اين امكان سبب خلق شدن چه محصولات و سرويس‌هايي خواهد شد، اما پيش از اين اتفاق، مي‌توان يك سري كاربرد برايش در نظر گرفت. به طور مثال، به لطف فراهم شدن قابليت تعامل سيستم‌هاي بلاك چيني با يكديگر، يك اكوسيستم مالي نوين ظهور خواهد كرد. در اينجا هر زنجيره موازي، در هر لحظه وظيفه مديريت و كنترل يكي از جنبه‌هاي سيستم را بر عهده مي‌گيرد.
نكته اينجاست كه هر جامعه‌ي كاربران مربوط به يك پاراچين، قادر به اداره شبكه خود به صورت دلخواه خواهد بود. علاوه بر آن، تمام اين انجمن‌هاي مستقل و جداگانه، اما در حال ارتباط و تعامل با يكديگر، براي اداره آتي پولكادات به عنوان يك مجموعه بسيار بزرگ، نقش بسيار مهمي ايفا مي‌كنند. به وسيله دريافت بازخورد از جوامع اداره‌كننده بلاك چين‌هاي موازي در Polkadot، توسعه‌دهندگان اين اكوسيستم به ديد خوبي درباره چگونگي پيشبرد پروژه دست پيدا خواهند كرد.
از طرفي ديگر، پولكادات ارتقاي بلاك چين‌هاي موازي را بسيار راحت‌تر مي‌كند. به اين ترتيب، براي رفع يك مشكل يا پياده‌سازي قابليت‌هاي بزرگ، نيازي به ايجاد هارد فورك و تفرقه‌افكني در انجمن‌ها نخواهد بود!
ارز ديجيتال دات (Dot Token)
پولكادات شبكه‌اي بلاك چيني بوده و خلق يك ارز ديجيتال اختصاصي براي آن كاملا طبيعي است. توسعه‌دهنده اين طرح، از ارائه رمز ارز دات سه هدف داشته است:
- حاكميت: در اينجا با شبكه‌اي غير متمركز رو به رو هستيم، به اين معني كه يك موجوديت واحد و يگانه كنترل امور را بر عهده نداشته و تصميم‌گيري‌ها، حاصل توافق اعضاي تشكيل‌دهنده نتورك است. دارندگان توكن‌هاي Dot كنترل كامل پروتكل را در دست دارند. امتيازات محفوظ براي ماينرها در ديگر شبكه‌ها (كه بر اساس سيستم اثبات كار عمل مي‌كنند)، در Polkadot به افراد داراي توكن‌هاي Dot ارائه مي‌شود. به عنوان نمونه‌اي از اين امتيازات بايد به تعيين ساختارهاي كارمزدها، تغييرات پروتكل، اضافه كردن قابليت‌هاي جديد يا حذف موارد كنوني و همچنين افزودن زنجيرههاي موازي جديد اشاره كرد. در نظر داشته باشيد اين توانايي‌ها به طور رسمي به دارندگان رمز اعطا نمي‌شود و آن‌ها به موجب در اختيار داشتن توكن‌ها، قادر خواهند بود در روند تصميم‌گيري شركت كنند.
- عمليات: توكن‌هاي دات ساز و كار اجماع زيربنايي مربوط به شبكه پولكادات را تسهيل مي‌كنند. دارندگان ارز ديجيتال اختصاصي مي‌بايست به منظور جلوگيري از رفتارهاي خرابكارانه، به طور مستمر فعال باشند.
- وثيقه و پرداخت: اين مكانيزم ارزش است. به كاربراني كه حضور فعالي در شبكه پولكادات داشته باشند، ارز ديجيتال دات اهدا خواهد شد. همچنين بايد به منظور اضافه كردن زنجيرههاي موازي به سيستم، مبلغي را در قالب ارز ديجيتال اختصاصي آن به عنوان وثيقه قرار داد. اين نوعي اثبات سهام به شمار مي‌رود.
در عرضه اوليه سكه (ICO) پروژه پولكادات در سال 2017 ميلادي، 5 ميليون Dot به ازاي قيمتي بسيار پايين در اختيار نخستين سرمايه گذاران پروژه قرار گرفت. در مجموع، داخل جنسيس بلاك (اولين بلاك داخل بلاك چين) 10 ميليون توكن وجود داشت. از 5 ميليون باقي مانده، 2 ميليون دات به مشاركت‌هاي پيش از راه‌اندازي و 3 ميليون ديگر به بنياد وب 3 (Web3 Foundation) اختصاص پيدا كرد.
البته تعدادي كه در بالا به آن اشاره كرديم يك هارد كپ نيست. توسعه‌دهنده تصميم گرفته به منظور تشويق اعضا به شركت مكانيزم اثبات سهام، تعداد توكن‌هاي موجود در شبكه را بر اساس تورم كنترل كند. تا امروز، مدل عرضه مبتني بر تورم هنوز در سطحي گسترده استفاده نشده و عملكردش به طور دقيق مشخص نيست.
در روز نگارش اين مطلب (29 دي 1399)، بر اساس آمار وب سايت مرجع coinmarketcap، تعداد توكن‌هاي در گردش داخل شبكه پولكادات حدود 901 ميليون (901,518,047) عدد است. چندي پيش ارز ديجيتال دات با كنار زدن ريپل، در رتبه چهام بازار كريپتوكارنسي از نظر ماركت كپ (15,268,037,185 ميليارد دلار) قرار گرفت. به طور ساده، ماركت كپ يا همان ارزش و سرمايه كل بازار به وسيله ضرب كردن تعداد توكن‌هاي عرضه شده در قيمت هر كدام محاسبه مي‌شود. قيمت هر واحد Dot در زمان نگارش مطلب 17 دلار است.
عرضه اوليه سكه بسيار موفق پروژه
ICO يا عرضه اوليه سكه، روشي به منظور جمع‌آوري سرمايه مورد نياز براي توسعه پروژههاي بلاك چيني است. در سال 2017، با انفجار ايده‌هاي مبتني بر فناوري بلاك چين و همچنين عرضه‌هاي اوليه آن‌ها مواجه شديم. با وجود تعدد كمپين‌هاي تامين مالي اين چنيني در 2017، پولكادات يكي از موفق‌ترين‌ها بود. در ICO، هر توكن به قيمت 0.109 اتريوم فروخته شد. با در نظر گرفتن 5 ميليون رمز ارز فروخته شده در اين كمپين، در مجموع 485,331 اتريوم جمع‌آوري شد. در آن زمان هر ارز ديجيتال Ethereum داراي قيمت 320 دلار بود. در نتيجه 150 ميليون دلار به دست آمد. جالب است بدانيد چند ماه بعد، اتريوم به سقف تاريخي خود تا همان زمان يعني 1400 دلار دست پيدا كرد.
البته اين موفقيت با يك مشكل اساسي رو به رو شد؛ Parity Technologies، شركت توسعه‌دهنده پولكادات، در قرارداد كتابخانه Ethereum Parity Wallet خود به يك باگ برخورد كرد. اگرچه طي اين اتفاق هيچ مبلغي سرقت نشد، اما بخشي قابل توجهي از بودجه جمع‌آوري شده (حدود 68 درصد) فريز شد و بدون استفاده باقي ماند! آن‌ها تصميم گرفتند براي رفع مشكل، در دسامبر سال 2017 يك هارد فورك ايجاد كنند، اما اين كار مستلزم اعمال تغيير در كل پلتفرم عظيم و گسترده اتريوم بود.
اتريوم مدتي قبل به خاطر هك شدن يك سازمان مستقل غير متمركز (DAO) بنا شده روي آن، ضربه بزرگي خورد و براي بازگرداندن سرمايه از دست رفته قربانيان، مجبور به هارد فورك شد. به همين دليل طاقت يك هارد فورك ديگر را نداشت. در نتيجه اعضاي بنياد اتريوم، درخواست سازنده پولكادات را رد كردند.
خريد و فروش ارز ديجيتال پولكادات (دات – Dot)
ابتدا به يك كيف پول ارز ديجيتال نياز داريد. خوشبختانه محبوب‌ترين و پراستفاده‌ترين والت‌هاي كريپتوكارنسي نظير تراست والت و اتميك والت نيز از آن پشتيباني مي‌كنند. سپس بايد يك صرافي براي خريد پيدا كنيد. با توجه به محدوديت‌هاي مقابل راه كاربران ايراني به منظور انجام پرداخت‌هاي ارزي، نمي‌توان از خدمات صرافي‌هاي بين‌المللي استفاده كرد. البته اجبار و نيازي به اين كار وجود ندارد.
بيت 24 يكي از بهترين صرافي‌هاي رمز ارزي ايران به شمار رفته و روزانه چند هزار كاربر براي خريد و فروش‌هاي خود به ما مراجعه مي‌كنند. يكي از ارزهاي ديجيتال پشتيباني شده در اين پلتفرم دات است. هيچ كارمزدي براي خريد پرداخت نكرده و بعد از پرداخت هزينه، توكن‌ها را خيلي سريع در كيف پول خود دريافت خواهيد كرد. همچنين در هر زمان مي‌توانيد موجودي پولكادات خود را به ما بفروشيد. تسويه در سريع‌ترين زمان ممكن انجام خواهد شد.
آيا در ارز دات سرمايه گذاري كنيم؟
با وجود عقيده سازنده پروژه، مبني بر عدم كاربرد توكن اختصاصي آن براي مبادله مالي عادي يا ذخيره ارزش، شاهد اين كار توسط تريدرها در صرافي‌هاي كريپتوكارنسي هستيم! به طور طبيعي، هر چه پروژههاي بزرگتر و كاربردي‌تري بر بستر پولكادات ساخته شوند، ارزش پلتفرم و در پي آن ارزش ارز ديجيتالش افزايش پيدا خواهد كرد. براي پي بردن به مناسب يا نامناسب بودن سرمايه گذاري در رمز ارز Dot لازم است به سيستم‌هاي پياده شده بر مبناي اكوسيستم Polkadot نگاهي بيندازيد.
بد نيست بدانيد بر اساس اخبار، حجم سرمايه گذاران در دات و توسعه‌دهندگان در پولكادات، با نرخ زيادي در حال افزايش است. به خاطر هجوم توسعه‌دهندگان، انتظار داريم به زودي شاهد راه‌اندازي پروژه‌هايي كاربردي بر اين بستر باشيم كه به طور غير مستقيم به افزايش قيمت توكن Dot كمك مي‌كند. برخي از اين پروژه‌ها در تلاش براي برقراري ارتباط بين پولكادات و زنجيرههاي كنوني نظير بيت كوين هستند. افزايش فشار تريدرها براي خريد دات، به خاطر اميد به جهش آن، به طور مستقيم به افزايش قيمت منجر خواهد شد.
بر اساس گزارش‌هاي به دست آمده از برخي سرمايه گذاران در Dot، بخش قابل توجهي از آن‌ها سود خوبي طي مدت زمان اخير به دست آورده‌اند. به عنوان نمونه شركت دارايي ديجيتال KR1 مدعي نرخ بازگشت سرمايه (ROI) پانزده برابري به واسطه خريد دات شد! به عقيده يكي از بنيان‌گذاران اين شركت، اكوسيستم Polkadot مملو از پروژههاي هيجان‌انگيز با پتانسيل پيشرفت بالا است. البته KR1 تنها شركت معتقد به پتانسيل رشد بالاي پولكادات و همچنين ارز ديجيتال اختصاصي آن نيست.
يك شركت سرمايه گذاري ديگر به نام RockX برنامه‌اي 20 ميليون دلاري به منظور پشتيباني از پروژههاي خوب در نظر گرفته است. اين حمايت مالي به واسطه رمز ارز Dot صورت گرفته و هر پروژه حداكثر 500 هزار دلار بودجه اوليه به دست مي‌آورد. RockX به عنوان سود خود، توكن اختصاصي همان پروژه را دريافت خواهد كرد.
نمونه‌اي از پروژههاي ساخته شده بر بستر پولكادات
Acala
اين يكي از پروژه‌هايي است كه بخشي از سرمايه شركت RockX را به چنگ آورد. Acala مربوط به يك اپليكيشن ديفاي (DeFi) ساخته شده در پولكادات است. پتانسيل بالاي پروژه نام برده حتي توجه بنيان‌گذار RockX، آقاي الكس لم (Alex Lam)، را نيز جلب كرد. Acala در واقع يك زنجيره موازي (پاراچين) بوده و بر اساس قابليت‌هاي Polkadot، همانطور كه پيشتر بحث كرديم، قادر به همكاري، تعامل و همچنين مبادله ارزش و ديتا با ساير بلاك چين‌هاي موازي است.
بسياري Acala را فراهم‌كننده كليدي زيرساخت ديفاي روي پولكادات خطاب مي‌كنند، به طوري كه توسط يك استيبل كوين با استيكينگ ليكوييديتي و صرافي غير متمركز حمايت مي‌شود. به لطف امكان تعامل بلاك چين‌ها با يكديگر به واسطه پولكادات، Acala مي‌تواند ديتاي توليد شده در سيستم خود را به ساير شبكه‌ها و پلتفرم‌ها نظير اتريوم انتقال بدهد. به اين ترتيب قادر خواهيد بود دارايي خود، در قالب استيبل كوين آكالا، را از اينجا به شبكه اتريوم انتقال داده و در صرافي يوني سواپ با ساير توكن‌هاي ERC20 مبادله كنيد.
Moonbeam
يكي ديگر از پروژههاي بي‌نظيري كه مسيرش را به پولكادات پيدا كرده، Moonbeam است. هدف از توسعه آن، فراهم كردن تجربه‌اي مشابه با اتريوم براي كاربران بوده است. البته اين به معني فدا شدن قابليت‌هاي ارزشمند پلتفرم پولكادات نيست، بلكه توسعه‌دهندگان تصميم دارند قراردادهاي هوشمند نوشته شده با زبان Solidity را روي پولكادات نيز اجرا كنند. اين كار نيازمند دست‌كاري هر دو طرف (پلتفرم Polkadot و قراردادهاي هوشمند بومي Ethereum) است.
از طرفي در اينجا، استفاده از ابزارهاي موجود نظير Truffle و Metamask همچنان امكان‌پذير است. چشم‌انداز توسعه‌دهنده Moonbeam به معني ضعف Polkadot نيست؛ اتريوم و پولكادات هر كدام بر مبناي اهدافي متفاوت ايجاد شده و داراي قابليت‌هاي متفاوتي نسبت به يكديگر هستند. اما به لطف پروژههاي نظير مون بيم، به ويژگي‌هاي هر دو تحت چارچوب يك سيستم دسترسي خواهيم داشت. در Moonbeam قابليت‌هايي نظير يكپارچه كردن چند بلاك چين همچنان در دسترس قرار دارند.
بي‌نظير بودن چشم‌انداز اين پروژه به جمع‌آوري 1.4 ميليون دلار سرمايه تا امروز كمك كرد. بخش قابل توجهي از اين بودجه به دست يك شركت سرمايه گذاري متعلق به يكي از بنيان‌گذاران Polkadot تامين شد. KR1 به عنوان يكي از شركت‌هايي كه سود بي‌نظيري از سرمايه گذاري در رمز ارز دات به دست آورد، عقيده دارد با افزايش استفاده از قراردادهاي هوشمند در اتريوم، شاهد رشد Moonbeam نيز خواهيم بود.
KILT
هدف اين پروژه بلاك چيني سوار شده بر بستر پولكادات، فراهم كردن مدارك هويتي اينترنتي قابل اعتبارسنجي است. از آن‌ها مخصوصا در سطح صنعتي در حوزه‌هايي نظير اينترنت اشيا (IOT) استفاده خواهد شد. به اين ترتيب مفهوم غير متمركزسازي به اين كاربردهاي صنعتي وارد شده و شركت‌هاي زيادي درگير مي‌شوند. يكي از دلايلي كه توسعه‌دهندگان KILT را به ساختن سيستم خود روي پولكادات تشويق كرد، هزينه گس پايين در اينجا در مقايسه با اتريوم است. انتظار داريم پروژههاي بيشتري تنها به همين دليل، در آينده‌اي نزديك Polkadot را به Ethereum ترجيح بدهند.
طرح مورد بحث، توسط يك تيم توسعه‌دهنده آلماني به نام BOTLabs ساخته شده است. يكي از مشتريان مطرح آن‌ها تا امروز Energy Web محسوب مي‌شود. اين شركت از آژانس انرژي فدرال آلمان دستور گرفته تا يك رجيستري ديجيتال به منظور ذخيره كردن منابع انرژي توزيع شده خود نظير باتري‌ها، ترموستات‌ها و ديگر موارد ايجاد كند. محصولات ارائه شده توسط KILT هويت‌هاي غير متمركزي مناسب براي بهينه‌سازي منابع فراهم مي‌كنند.
علاوه بر آن، پروژه بلاك چيني KILT بخشي از GAIA-X محسوب مي‌شود. اين يك طرح متعلق به دولت آلمان به منظور تحقيق درباره كاربردهاي صنعت بلاك چين است.
تيم توسعه‌دهنده و خالق Polkadot
گاوين وود (Gavin Wood) ايده‌پرداز اصلي و موسس پولكادات به شمار مي‌رود. او در كنار ويتاليك بوترين، يكي از بنيان‌گذاران اتريوم بود و براي مدتي در نقش مدير ارشد فناوري بنياد اتريوم ايفاي نقش كرد. آقاي گاوين وود همچنين موسس، مدير ارشد فناوي و رئيس Parity Technologies Ltd است. اين شركت، مسئوليت تامين احتياجات تيم توسعه Polkadot را بر عهده دارد.
رزومه وي به همين موارد ختم نمي‌شود. يكي ديگر از نكات درخشان در سابقه كاري او تاسيس بنياد وب 3 (Web3 Foundation) محسوب مي‌شود. هدف اين بنياد، پرورش دادن تكنولوژي‌هاي مختلف به منظور پياده‌سازي نسل سوم وب است. در نسل سوم، با يك اينترنت كاملا غير متمركز رو به رو هستيم.
نسخه آلفا و شبكه اصلي پولكادات
نام نسخه آلفاي شبكه The Kusama انتخاب شد. بعد از راه‌اندازي، اين نتورك خيلي سريع توجه توسعه‌دهندگان را به خود جلب كرد. The Kusama به شكلي طراحي شده بود تا به توسعه‌دهندگان و اعضاي انجمن پولكادات اجازه بدهد ايده‌هاي مربوط به اپليكيشن‌هاي غير متمركز خود را خيلي سريع طراحي، برنامه‌نويسي و مستقر كنند، بدون اين كه نيازي به آزمايش دقيق روي شبكه اصلي Polkadot باشد. به همين دليل افراد مشتاق به تحقيق و تفحص در تكنولوژي پولكادات مجبور نبودند تا زمان راه‌اندازي نتورك اصلي منتظر بمانند.
مدتي بعد نوبت به انتشار اولين نسخه شبكه اصلي به دست بنياد وب 3 رسيد. همانطور كه بر اساس توضيحات بالا به آن پي برده‌ايد، پولكادات يك پروتكل خرد و تقسيم شده به قسمت‌هاي كوچكتر است كه به بلاك چين‌هاي غير متمركز اجازه مي‌دهد با يكديگر كار كنند. اين همان مشكل «قابليت همكاري» است كه پيشتر اشاره كرديم.
در دنياي BlockChain، مسئله متصل كردن شبكه‌هاي مبتني بر اين فناوري به يكديگر، همواره يك معضل اساسي بوده است. به همين دليل افراد و شركت‌هاي زيادي با وجود داشتن ايده‌هايي خلاقانه به منظور راه‌اندازي سيستم‌هاي بلاك چيني، در نهايت ايده‌شان را فراموش كردند. به لطف پولكادات نه تنها امكان به هم وصل كردن پروژههاي كنوني ميسر مي‌شود، بلكه زمينه براي مطرح كردن ايده‌هاي نوآورانه كاملا جديد نيز فراهم خواهد شد.
همانطور كه در ابتداي مطلب به آن اشاره كرديم، سرعت پايين پردازش تراكنش‌ها در نتورك‌هاي بلاك چيني يكي از مهمترين ايرادات كنوني سيستم‌هاي اين چنيني به شمار مي‌رود. تيم مسئول توسعه Polkadot اميدوار است به لطف فراهم شدن قابليت همكاري، علاوه بر امكان اتصال چند BlockChain كاملا مستقل و جداگانه به يكديگر، امكان بهبود بهره‌روي و كارايي داخل يك سيستم نيز ميسر شود؛ يكي از اهداف پولكادات تسهيل تبادل ديتا و موازي كاري حجم كار بين بلاك چين‌هاي متعلق به يك سيستم است. اگر مسئله توان عملياتي پايين اپليكيشن‌هاي غير متمركز برطرف شود، شاهد توسعه و استفاده گسترده از آن‌ها خواهيم بود.
نتيجه‌گيري
روي كاغذ، از زواياي مختلف پولكادات براي توسعه‌دهندگان جذاب و كاربردي است. شبيه اتريوم، اين نيز يك نتورك عادي نيست و يك اكوسيستم بزرگ به شمار مي‌رود، به طوري كه افراد، كسب و كارهاي كوچك و بيزينس‌هاي بزرگ قادر به بهره‌مندي از قابليت‌هايش خواهند بود. فراهم شدن امكان مستقر كردن بلاك چين‌هاي اختصاصي بر اساس نيازهاي خاص، و همچنين توانايي ارتقا دادن سيستم بعد از پياده‌سازي بدون دردسر (نظير ايجاد هارد فورك)، مفهوم تازه‌اي در دنياي بلاك چين به شمار مي‌رود.
پولكادات اكنون يك اكوسيستم بسيار جوان است. اگرچه پروژههاي زيادي در دست توسعه قرار دارند، اما تا راه‌اندازي نخستين پروژه بزرگ به كمي زمان نياز داريم. بر اساس اعلام وب سايت polkaproject.com، اكنون بيش از صدها پروژه بلاك چيني منطبق با Polkadot در حال توسعه هستند. اين پروژه‌ها از كيف پول ارز ديجيتال گرفته تا زيرساخت، ابزار و اپليكيشن‌هاي غير متمركز را شامل مي‌شوند.
يك جنبه بسيار مهم از اين پلتفرم گسترده، ارز ديجيتال دات است. توسعه‌دهندگان پروژه عقيده دارند Dot به عنوان يك دارايي (براي ذخيره ارزش يا صرفا مبادله مالي مثل بيت كوين) طراحي نشده است. اگرچه در صرافي‌هاي ارز ديجيتال، رمز ارز دات داراي ارزش پولي است، اما حاكميت، عمليات و وثيقه و پرداخت (كه در يكي از بخش‌هاي قبل به آن‌ها اشاره كرديم) اهداف اصلي از طراحي آن بوده‌اند.
منابع:
بهترين ارزهاي ديجيتال براي سرمايهگذاري در سال ۲۰۲۱
ارز ديجيتال چيست؟
تفاوت بيت كوين و بلاك چين چيست؟
نرخ بهره يا سود چيست و چطور رفتار مردم يك جامعه را عوض مي‌كند؟
بازار خرسي چيست؟ چطور در اين بازار معامله كنيم؟