در حالي كه منتظر ارائه راهكاري براي دريافت مجوز توسط صرافي‌هاي ارز ديجيتال بوديم، حواشي به وجود آمد. اكنون به بررسي چالش هاي ممنوع شدن خريد و فروش رمز ارزها در كشور خواهيم پرداخت.
انسان از زمان ظهور سيستم‌هاي الكترونيكي، به دنبال ديجيتالي كردن پول بوده است. پروژه‌هاي زيادي طي دهه 1990 در اين رابطه مطرح شد، اما هيچ كدام موفق نبود، تا اين كه سال 2008 فرا رسيد؛ بيت كوين به جرات موفق‌ترين تلاش انسان براي ديجيتالي كردن پول به شمار مي‌رود. البته بعد از آن، ايده‌هاي خلاقانه ديگري با تكيه بر اساس كار بيت كوين متولد شدند تا ايرادات آن را برطرف كرده و يك سري قابليت‌هاي اضافي نيز ارائه كنند.
فناوري به دنبال راحت كردن زندگي براي انسان‌ها به روش‌هاي مختلف است، اما برخي در اين ميان، به قيمت سخت شدن زندگي ديگران، به دنبال سوء استفاده از تكنولوژي براي رسيدن به مقاصد خود هستند. ارزهاي رمزنگاري شده نوين نيز از اين موضوع مستثني نيستند. از طرفي مي‌توان از آن‌ها براي اعمال خلاف قانون استفاده كرد. اما كلاهبرداري يا استفاده نادرست عده‌اي از يك فناوري، توجيه خوبي براي كشيدن يك خط بزرگ روي آن نيست!
اصطلاحي متداول در اين رابطه در جامعه وجود دارد. مي‌توان از چاقو براي به قتل رساندن فردي ديگر استفاده كرد! پس بايد اين ابزار بسيار كاربردي را از همه جا جمع‌آوري و خريد و فروش آن را ممنوع كرد!؟
متاسفانه طي سال‌هاي اخير، به جاي منطبق شدن با فناوري‌هاي نوين، شاهد مخالفت با آن‌ها بوده‌ايم. به عنوان مثال تلگرام، محبوب‌ترين و كامل‌ترين پيام‌رسان دنيا، را در نظر بگيريد. در پي استفاده عده‌اي از آشوب‌گران از اين بستر به منظور مديريت برنامه‌هاي خرابكارانه خود، پيام‌رسان نام برده فيلتر شد. اين موضوع سبب از بين رفتن كسب و كارهاي زيادي شد و به خاطر نبود جايگزيني مناسب براي تلگرام، كاربران را سردرگم كرد. با اين حال همچنان كاربران، ولو با دردسر بيشتر، به استفاده از اين پيام‌رسان ادامه ميدهند.
بهتر است به جاي پاك كردن صورت مسئله در مواجهه با يك مشكل، به دنبال راه حلي براي آن باشيم!
شروع فعاليت‌هاي زيرزميني با ممنوعيت خريد و فروش رمز ارزها
چنانكه كاربران بعد از فيلترينگ قيد تلگرام را نزدند، در صورت بسته شدن درگاه‌ها و وب سايت‌هاي رسمي خريد و فروش ارز ديجيتال نيز استفاده از آن‌ها را كنار نمي‌گذارند. در عوض، حجم بالايي از تراكنش‌ها به شكل زيرزميني و كاملا دور از چشم صورت خواهند گرفت. اين موضوع نه تنها به ديدگاه دولت براي دور نگاه داشتن كاربران از خطر مواجه شدن با ضررهاي مالي سنگين كمك نمي‌كند، بلكه شديدا به آن دامن خواهد زد؛ حجم كلاهبرداريهاي كريپتويي بدون شك بعد از زيرزميني شدن فعاليت‌ها افزايش چشم‌گيري خواهد داشت.
نگراني دولت از بابت متضرر شدن كاربران كاملا منطقي است. افراد زيادي بدون داشتن دانش كافي، صرفا با شنيدن ميليونر شدن عده‌اي به وسيله سرمايه‌گذاري در رمز ارزها، وارد اين حوزه شدن و تمام دارايي‌شان را صرف خريد بيت كوين يا ديگر رمز ارزها كرده‌اند، غافل از اين كه اين بازار با نوسانات قيمتي متعدد و شديدي همراه است.
اكنون صرافي‌هاي معتبر رمز ارزي، راهكارهاي متعددي براي جلوگيري از سواستفاده از ارزهاي ديجيتال در نظر گرفته‌اند، اما تمام آن‌ها در صرافي‌هاي زيرزميني و كلاهبردار كنار خواهند رفت؛ در صورت زيرزميني و غير رسمي شدن مبادلات، مشكلاتي نظير فيشينگ، حساب‌هاي اجاره‌اي ، كيف پول‌هاي جعلي، توكن‌ها و ارزهاي جعلي، پروژه‌هاي كلاهبرداري و پانزي و هزاران نمونه كلاهبرداري ديگر روز به روز بيشتر خواهند شد.
در حال حاضر سايت‌هاي خريد فروش روش‌ها و ابزارهاي نظارتي دارند كه تا حدي جلوي اين موارد كلاهبرداري را مي‌گيرند. به عنوان نمونه به واسطه احراز هويت كاربران، امكان پولشويي، فيشينگ و كلاهبرداريهاي مثلثي گرفته مي‌شود. از طرفي به طور مستمر به كاربران درباره عدم قرار دادن اطلاعات حساب بانكي خود در اختيار ديگران (حساب اجاره‌اي)، عدم افشار اطلاعات كيف پول ارز ديجيتال و ديگر موارد هشدار داده شده و پروژه‌هاي مربوط به توكن‌هاي جعلي به آن‌ها معرفي مي‌شوند.
وقتي با وجود اين همه اطلاع‌رساني همچنان عده‌اي در دام كلاهبرداران قرار مي‌گيرند، با زيرزميني شدن فعاليت‌ها، موضوع تبديل به يك بحران جدي خواهد شد.
رشد قارچ‌گونه پروژه‌هاي كلاهبرداري با زيرزميني شدن مبادلات
متاسفانه محبوبيت روز افزون رمز ارزها سبب شده تعداد پروژه‌ها و توكن‌هاي جعلي به طور مستمر افزايش پيدا كند. افرادي با مثال زدن بيت كوين به عنوان يك دارايي كه افراد زيادي را طي مدت زماني كوتاه از فرش به عرش رساند، توكن يا كوين بي‌ارزش خود را به خوردشان ميدهند.
اين در حالي است كه در صرافي‌هاي معتبر در حال حاضر فقط ارزهاي رسمي و مربوط به پروژه‌هاي قدرتمند، با پشتوانه قوي و مطمئن، خريد و فروش مي‌شوند. در صورت زيرزميني شدن كار، با توجه به بي‌اطلاعي و ناآگاهي مردم، حجم پروژه‌هاي تقلبي به شدت افزايش پيدا مي‌كند.
درك ماهيت غير متمركز رمز ارزها
ارزهاي ديجيتال به دليل نوع خاص رمزنگاري و غير متمركز بودن پتانسيل بالايي براي كلاهبرداري و دزدي دارند. در حال حاضر به دليل قابل رهگيري بودن تراكنش‌هاي بانكي از طريق ترمينال شاپرك، براي نهادهاي نظارتي و اجرايي نظير دادسرا و پليس فتا امكان پيگيري تراكنش‌ها و كلاهبرداريها در اين حوزه تا حدي وجود دارد. در صورت زيرزميني شدن فعاليت‌ها همين امكان رهگيري نيز به طور كامل از بين خواهد رفت. در نتيجه حجم كلاهبرداريها چند ده برابر خواهد شد. پروژه‌هايي نظير بانك آف ترون از اين دسته هستند.
بيشتر بخوانيد: انواع كلاهبرداري بيت كويني و راه‌هاي جلوگيري از آن‌ها
برخي نيز بيت كوين و ديگر ارزهاي ديجيتال را به پروژه‌هاي پانزي و هرمي ارتباط داده و آن‌ها را چنين چيزهايي خطاب مي‌كنند. اين ديدگاه از ريشه غلط است؛ ممكن است در يك طرح پانزي يا هرمي، فرد كلاهبردار از اسم بيت كوين يا يك رمز ارز محبوب ديگر سواستفاده كند، اما اين به معني گره خوردن اين دو نيست.
بيشتر بخوانيد: طرح پانزي و طرح هرمي چيست و چه تفاوت و شباهتي با يكديگر دارند؟
خوب و بد را بايد كنار هم قرار داد
در سراسر دنيا، مخصوصا كشورهاي پيشرفته، دولت‌ها با وجود آگاهي نسبت به مشكلات رمز ارزها نظير استفاده از آن‌ها براي پولشويي و كلاهبرداري، به خاطر پتانسيل و كاربرد بالا استفاده از آن‌ها را به وسيله تعيين قوانيني كنترل‌كننده مجاز كرده‌اند. مزيت تبادل دارايي به واسطه بيت كوين و ديگر رمز ارزها براي كشوري نظير ايران بسيار بيشتر است. اما چرا؟
به لطف همين ماهيت غير متمركز بيت كوين مي‌توان با وجود فشار بي‌امان تحريم‌هاي آمريكا، سرمايه وارد كشور كرد. بانك‌هاي بين‌المللي عادي، تحت تاثير و از ترس تحريم‌هاي ايالا متحده آمريكا عليه ايران، از هر گونه مبادله با بانك‌هاي كشورمان خودداري كرده و حتي دارايي‌هاي از قبل موجود را نيز مسدود كرده‌اند. در برخي مواقع شاهد وارد كردن گوني و اسكناس‌هاي پول به كشور توسط تاجران به خاطر محدوديت‌هاي وضع شده در پي تحريم‌ها هستيم!
حجم بالاي سرمايه رمز ارزي در ايران
ايرانيان در حوزه فناوري پيشتاز هستند، هر چند هميشه با محدوديت‌هايي از سوي دولت براي استفاده بي‌دغدغه از تكنولوژي رو به رو بوده‌اند! برنامه‌نويسان و سرمايه‌گذاران زيادي در حوزه رمز ارزها در كشورمان از سال‌ها قبل متولد شده‌اند. البته نمي‌توان از ورود بازيگران نابلد چشم‌پوشي كرد، چنانكه اين افراد با حرص طمع زياد پيش از اين در بازار طلا، سكه و بورس متضرر شده‌اند.
از طرفي خواه ناخواه در طول چند سال گذشته به دليل شرايط نامناسب اقتصادي كشور، تعداد زيادي از مردم به اين حوزه وارد شده‌اند. اكنون جامعه معامله‌گران ايراني در حال حاضر جزو قوي‌ترين‌ها و گسترده‌ترين‌ها در دنيا محسوب مي‌شود. به اذعان كارشناسان مطرح كريپتوكارنسي در دنيا، تريدرهاي ايران بخش قوي و مهمي در اين جامعه به شمار مي‌روند.
بخشي از جامعه ايران از اين راه كسب درآمد دارند و معامله‌گري ارزهاي ديجيتال را به عنوان شغل و منبع درآمد خود انتخاب كرده‌اند. طبق برآورد‌ها در حال حاضر جمعيتي در حدود 500 هزار نفر تا 1 ميليون نفر در ايران در اين حوزه سرمايه‌گذاري كرده‌اند. با ممنوعيت فعاليت رسمي در ايران، مشكلات متعددي از جمله موارد زير بروز خواهند كرد:
- سرگرداني و سردرگمي كاربران ايراني بابت سرمايه خود و عدم امكان نقد كردن دارايي رمز ارزي
- مهاجرت به پلتفرم‌هاي خارجي كه از يك طرف باعث خروج ارز از كشور شده و از طرف ديگر خطر مسدودي و بلوكه شدن دارايي كاربران ايراني به دليل تحريم‌ها را به شدت افزايش مي‌دهد.
- به دليل رفتن معاملات در بسترهاي غيرقانوني امكان نظارت بر پول‌هاي ورودي و خروجي به اين پلتفرم وجود ندارد و امكان پولشويي بسيار بالا مي‌رود.
ايرانيان حين معامله با شركت‌هاي واقع در كشورهاي ديگر، ارسال پول براي عزيزان خود در خارج از كشور يا دريافت پول از آن‌ها با مشكل رو به رو بوده و اغلب مجبور به پرداخت كارمزدهاي سنگين به واسطه‌ها هستند. آن‌ها مي‌توانند از طريق كار با رمز ارزها به طور كامل محدوديت‌ها را كنار بزنند. در شرايط تحريم‌ها، رمز ارزها ابزاري قدرتمند براي ايرانيان به منظور تعامل با دنيا به شمار مي‌روند.
مزاياي كريپتوكارنسي بسيار بيشتر از معايب آن است
كفه مزيت‌هاي رمز ارزها به كفه معايب و مشكلات آن سنگيني مي‌كند. به همين دليل بهتر است از طريق روش‌هايي كاربردي مشكلات را برطرف كرده و از مزايا بهره‌‌مند شويم.
مي‌توان با قانون‌گذاري براي اين حوزه و اعطاي مجوز به سايت‌هاي خريد فروش، بسياري از نگراني را برطرف كرد. به عنوان مثال با هماهنگي كامل با دستگاه‌هاي نظارتي قوانيني را تدوين كرد كه وب سايت‌هاي خريد و فروش ارزديجيتال موظف باشند طبق همين چارچوب و قوانين فعاليت كنند. براي مقابله با پولشويي، تدوين قوانين مالي و كنترل كامل ورود و خروج پول از حساب‌ها و درگاه‌هاي بانكي صرافي‌ها كاملا پاسخگو است.
از طرفي ديگر با تدوين قوانين مالياتي مشخص و منصفانه براي فعالان حوزه ارز ديجيتال مي‌توان تا حدودي براي كشور درآمدهاي مالياتي به ارمغان آورد.
با نگاهي به حجم نيروي كار فعال در حوزه رمز ارزها متوجه ميزان اشتغال‌زايي در آن خواهيد شد. در حال حاضر افراد زيادي در اين حوزه مشغول به فعاليت هستند و با مراجعه به سايت‌هاي استخدام و كاريابي مي‌توان مشاهده كرد تعداد قابل توجهي فرصت شغلي در ارتباط با رمز ارزها، از نويسنده و توليدكننده محتوا گرفته تا برنامه‌نويس و پشتيبان پاسخگو به مشتريان، وجود دارند. پس چه بهتر كه بتوان با تدبير و قانون‌گذاري بستر امني براي اشتغال‌زايي قانوني در اين حوزه ايجاد كرد. در شرايط اقتصادي فعلي كشور، درگير با تحريم و كرونا، نبود موقعيت‌هاي كاري تبديل به معضلي جدي شده است.
افزايش آگاهي و اطلاع‌رساني، راهكاري كليدي است
در رابطه با نگراني مسئولان مبني بر خروج ارز از كشور يا نوسانات بالا، و امكان متضرر شدن خريداران، با راهكارهايي اين امكان وجود دارد تا نگراني‌ها را به حداقل رساند. در نظر داشته باشيد اگر جامعه تريدرها و معامله‌گران ايراني قوي باشد، اين امر علاوه بر جلوگيري از ضرر ديدن بازيگران ناآگاه، باعث ارزآوري براي كشور خواهد شد.
يكي از راهكارهاي رفع اين مساله، ايجاد يك مكانيزم آموزشي براي كليه كاربران است، به نحوي كه وب سايت‌ها و پلتفرم‌ها مجبور باشند به كاربران كليه آموزش‌هاي لازم را به صورت كاملا رايگان قبل از ورود به اين حوزه ارائه دهند. همچين هر كاربري بدون داشتن اطلاعات فني كافي، مجوز ورود به اين حوزه را نداشته باشد.
در مورد توكن‌ها و پروژه‌هاي كلاهبرداري هم راهكار واضحي وجود دارد. حل اين مشكل نيز متكي بر آموزش مستمر است. وب سايت‌ها بايد موظف شوند كليه پروژه‌هاي كلاهبرداري را به صورت واضح معرفي كرده و از ورود سرمايه‌گذاران به آن‌ها جلوگيري كنند.
صورت مسئله را نبايد پاك كرد!
دنيا به مفهوم كريپتوكارنسي روي خوش نشان داده است، پس چرا ما بايد با اين مفهوم نوظهور مخالفت كنيم؟ طبيعي است هر فناوري ايرادات خاص خود را دارد، اما بايد مشكلات و مزايا را در دو كفه ترازو قرار داد و چربيدن يكي نسبت به ديگري را ارزيابي كرد. درباره ارزهاي ديجيتال، كفه سنگين‌تر كاملا مشخص است.
آن چه بارها در برخوردهاي قبلي با تكنولوژي‌هاي نوظهور رخ داده، مقاومت كاربران در برابر محدوديت‌هاي اعمال شده و سوق دادنشان به سمت استفاد‌ه‌هاي غير قانوني و زيرزميني بوده است. هيچگاه اعمال محدوديت و غير قانوني كردن تكنولوژي‌هاي جديد نتوانسته جلوي بزرگ شدن آن‌ها را بگيرد. اين ممنوعيت فقط منجر به فعاليت‌هاي زيرزميني و در نتيجه افزايش كلاهبرداري، پولشويي و مال باختگي مردم خواهد شد.
تهيه شده در بيت 24
- آموزش ساخت اپليكيشن غير متمركز (دي اپ) ؛ برنامه نويس فول استك اتريوم شويد
- سقوط ارزش لير بعد از ممنوعيت پرداخت با ارز ديجيتال در تركيه
- هارد فورك برلين اتريوم ؛ تلاش براي كاهش گس بالاي شبكه
- نگاهي به مزاياي اپليكيشن هاي غير متمركز براي كسب و كارها
بهترين ارزهاي ديجيتال براي سرمايه‌گذاري در سال ۲۰۲۱
ارز ديجيتال چيست؟
تفاوت بيت كوين و بلاك چين چيست؟
نرخ بهره يا سود چيست و چطور رفتار مردم يك جامعه را عوض مي‌كند؟
بازار خرسي چيست؟ چطور در اين بازار معامله كنيم؟